اتاق سرور (server room) محیطی است که برای ذخیره و راه اندازی سرورهای کامپیوتر و اجزای مرتبط با آنها استفاده میشود. این اتاق بخشی از یک مرکز داده است که معمولاً چندین سرور فیزیکی را به شکل فاکتورهای مختلفی مانند رک یا محفظه های برج در کنار هم قرار می دهد.
این رایانه‌های به هم پیوسته یک شبکه سرور ایجاد می‌کنند که حافظه و سرعت عملیاتی بسیار فراتر از ظرفیت یک رایانه را فراهم میکند. یک مرکز داده ممکن است از چندین اتاق سرور تشکیل شده باشد که هر کدام برای برنامه ها و خدمات جداگانه استفاده می شوند.
اتاق سرور تجهیزات و خدمات عملیاتی و محیطی را برای راه اندازی سرورهای در سطح سازمان، مدیریت پایگاه های داده عظیم یا میزبانی نرم افزار های کامپیوتری بزرگ یا چندکاربره خاص فراهم می کند.
به طور کلی، یک اتاق سرور ممکن است شامل ده تا چند صد سرور باشد. سرورهایی که در اتاق سرور قرار دارند معمولاً شامل اجزای اصلی CPU هستند و فاقد هر گونه نمایشگر یا دستگاه ورودی هستند. همه آنها می توانند از طریق یک سیستم مدیریت سرور، که معمولاً در خارج از اتاق سرور قرار دارد، به صورت مرکزی قابل دسترسی و مدیریت باشند.
رایج ترین استفاده از اتاق سرور، نگهداری تجهیزاتی است که حاوی اطلاعاتی هستند که در اینترنت در دسترس خواهد بود. هر صفحه وب، دانلود موسیقی یا بازی موجود در اینترنت در یک سرور قرار دارد.
در یک سازمان نیز یک اینترانت عمدتاً بر اساس همان اصل اینترنت کار می کند و اغلب به سرور خود نیاز دارد.اینترانت شبکه ای داخلی است که از پروتکل های مرتبط با اینترنت و وب برای سازماندهی شبکه استفاده میکند.
- اندازه اتاق سرور
در جوامع IT، اکثر افراد اتاق سرور را یک منطقه نسبتا کوچک با چند ده تا چند صد فوت مربع در نظر می گیرند. هنگامی که یک اتاق به طور قابل توجهی بزرگتر از آن می شود و شروع به نگهداری تجهیزات کامپیوتری می کند، می تواند به مرکز داده تبدیل شود. با این حال، از نظر فنی، یک اتاق سرور می تواند تقریباً هر اندازه ای داشته باشد.
اتاق های سرور نیز می توانند تقریباً به هر شکلی باشند. در بسیاری از موقعیت‌ها، اتاق سرور احتمالاً اهداف دیگری مانند فضای ذخیره‌سازی یا فضای اداری دارند. به همین دلیل، اتاق ممکن است به روشی غیر استاندارد چیدمان شود. دلیل اهمیت این موضوع این است که می تواند بر برنامه ریزی برای مدیریت محیط از جمله جریان هوا و خنک کننده تأثیر بگذارد.
-
تجهیزات درون اتاق سرور
هنگامی که یک اتاق سرور به صورت فیزیکی راه اندازی شد، باید تجهیزات آن نیز نصب شود. هر اتاق سرور براساس نیازهای هر سازمان شامل تجهیزات مختلفی است. اما موارد زیر از جمله تجهیزاتی است که در اکثز اتاق های سرور پیدا میشوند:
- رک های سرور: رک های سرور در اتاق سرور نصب می شوند و برای قرار دادن تجهیزات فیزیکی استفاده می شوند. این قفسه ها محافظت فیزیکی، بهبود کنترل دما و مزایای زیاد دیگری را ارائه می دهند.
- سرورهای کامپیوتری: سرور های کامپیوتری که عضو اصلی اتاق سرور هستند میتوانند شامل سرورهای مستقل، سرورهای تیغه ای یا حتی تجهیزاتی برای سرورهای مجازی باشند. نگهداری صحیح این سرور ها برای اطمینان از عملکرد صحیح آنها بسیار مهم است.
- روترها و سوئیچ ها: روترها، سوئیچ ها و سایر تجهیزات شبکه برای ارسال، دریافت و مسیریابی داده هایی که وارد و خارج از اتاق سرور می شوند ضروری هستند.
- کابل: اتاق های سرور اغلب دارای چندین نوع کابل شبکه از جمله کابل های CAT-5 و فیبر نوری هستند.
نکات طراحی یک اتاق سرور
هنگام طراحی یک اتاق سرور،باید موارد خاصی رعایت شوند. با یک طراحی درست، می توان از مشکلاتی که ممکن است در یک اتاق سرور ایجاد شود جلوگیری کرد. برخی از نکاتی که باید در طراحی یک اتاق سرور رعایت شوند در ادامه آورده شده است:
انتخاب محیط مناسب
در انتخاب محیط مناسب اتاق سرور باید نکاتی را رعایت کنیم. مثلا اتاق سرور نباید دیوار خارجی داشته باشد. این اتاق باید در مکانی باشد که خطرات نشتی یا مشکلات رطوبت نداشته باشد. این محیط ها به در های بزرگ برای دسترسی به تجهیزات نیاز دارند که کارکنان بتوانند سخت افزار ها را وارد و خارج کنند.
در حالت ایده آل، اتاق سرور نباید پنجره ای داشته باشد. یا در صورت وجود پنجره، باید شیشه دو جداره و سایه دار باشد تا از تابش مستقیم نور خورشید جلوگیری شود.
منابع برق اضافی
داشتن منابع برق اضافی نه تنها برای اطمینان از اینکه تجهیزات همیشه فعال هستند و کار می کنند، مهم است، بلکه برای جلوگیری از نوسانات برق که می تواند به سرورها و سایر موارد موجود در اتاق آسیب برساند، اهمیت دارد.
راه‌حل‌های مدیریت کابل
اتاق های سرور میتوانند چند صد متر کابل داشته باشند و مسیریابی کارآمد این کابل ها برای رعایت ایمنی اتاق سرور امری حیاتی است. طراحی اتاق به گونه ای که کابل ها به درستی از سقف یا زیر زمین عبور کنند، به جلوگیری از آشفتگی های بزرگ کمک می کند. بنابراین باید اطمینان حاصل کرد که:
- برای سازماندهی و ایمن نگه داشتن کابل ها از زیپ و قلاب استفاده کنید.
- مسیرهای مناسبی را ایجاد کنید که سیم‌ها و اتصالات بتوانند بدون خطر افتادن کسی روی آنها حرکت کنند.
- نقشه اتصالات را رسم کنید تا به کمک تکنولوژی های فناوری اطلاعات بتوان به سرعت نقاط مشکل دار را شناسایی کرد و به آنها دسترسی داشت.
- زمانی که کابل ها دیگر هیچ استفاده ای ندارند، آن ها را جدا کنید.
- همچنین برای جلوگیری از بهم ریختگی سیم، میتوان سوئیچ ها و سایر تجهیزات شبکه را طوری راه اندازی کرد که طول کابل ها به حداقل برسد.
کنترل جریان هوا، دما و رطوبت محیط
اتاق سرور باید حسگرهایی در سراسر اتاق داشته باشد که هم دما و هم رطوبت را اندازه گیری کند. حفظ دمای پایدار برای سرور بسیار مهم است. دمای اتاق معمولا باید بین 20 تا 22 درجه سانتیگراد باشد.
سرورها و سایر تجهیزات کامپیوتری گرمای زیادی تولید می کنند. یک جریان هوای خوبَ، از داغ شدن بیش از حد یک دستگاه جلوگیری میکند و گرما را از منطقه حذف می کند تا آسیبی به آن وارد نشود.
چند روش برای اطمینان از گرم نشدن سرورها:
- فضای زیادی بین سرورها و قفسه های کابل باشد.
- از رک های با قابلیت کنترل دما استفاده شود.
- بسته به اندازه و تجهیزات اتاق سرور، نیازمند یک دستگاه تهویه هوا است. هر چه تجهیزات بزرگ تر و متراکم تر شوند به سیستم مدیریت حرارت دقیق تری نیز احتیاج است.
سیستم اطفاء حریق
اگر آتش سوزی رخ دهد، نمیتوان از آب برای خاموش کردن آتش استفاده کرد. آب به تمام تجهیزات آسیب می رساند و فاجعه بزرگی به بار می آورد. گزینه های زیادی برای این سیستم وجود دارد که نقش همه اینها خاموش کردن آتش و در عین حال ایمن نگه داشتن تجهیزات کامپیوتری است.
امنیت فیزیکی
اتاق سرور شامل تجهیزات گران قیمتی هست. علاوه بر آن، داده های ذخیره شده در این اتاق ها می تواند بسیار ارزشمند باشد. درنتیجه داشتن امنیت فیزیکی لازم برای حفظ امنیت آن ضروری است.
